Introduction
The default set of elements which can be used for creating descriptive metadata of objects in the dLibra system is PLMET. In the dLibra system, a set of elements for creating descriptive metadata is called a descriptive metadata schema, and the elements of that set are called attributes. Further in this text, the terms metadata schema and metadata refer to, respectively, a descriptive metadata schema and to descriptive metadata, unless specified otherwise. As has already been mentioned, the default (descriptive) metadata schema is PLMET. That schema can be modified at will by the administrator of the digital library. The library administrator can add a new attribute (schema element), delete an attribute, or change the properties (for example, the name) of an attribute. Every attribute can have any number of subattributes, so the structure of the metadata schema is hierarchical. A sample metadata schema is shown in the image below.
As shown in the image, the main attribute in the schema is the “Sample schema” attribute, which contains, among other attributes, the “Title”, “Author”, and “Identifier” attributes. The “Identifier” and “Title” subattributes, in turn, contain two subattributes each. The “Identifier” subattribute contains “ISBN” and “DOI”, while the “Title” subattribute contains “Proper title” and “Subtitle”. It is worth noting that that metadata schema is used for creating descriptive metadata for all the elements of the dLibra system which can have such metadata.
It is also important that when editors create descriptive metadata, they can enter several values for one attribute (for example, a few authors for the “ “Author” attribute). Off course, the editor does not have to enter values for every attribute. If no values are entered for an attribute, that attribute will not appear on the web pages of the library when descriptive metadata are shown. That, in turn, makes it possible to define several virtual metadata schemas within the framework of one metadata schema of a dLibra digital library.
All descriptive metadata in the dLibra system can be entered in many languages. The languages to be used for creating descriptive metadata in a digital library are defined by its administrator.
Moreover, in the dLibra system, there is a set of roles which can be assigned to attributes. Those roles have semantic meaning, that is, they tell the system that the given attribute plays a specific role in the system. For example, when there is the “Title” attribute in the system, the system does not know that it is a basic designation of an element which should constitute the default name of the element. It is only after the “Title” role has been assigned to the “Title” attribute that the system knows that the “Title” attribute has the “Title” role.
Znaczenie metadanych opisowych obiektów
Metadane opisowe wydania
Metadane opisowe utworzone do wydania są opisem treści, którą zawiera to wydanie. Metadane te wyświetlane są użytkownikom stron internetowych podczas przeglądania właściwości wydania publikacji i treści tego wydania.
Metadane opisowe publikacji planowanej
Metadane opisowe publikacji planowanej stanowią metadane opisowe pierwszego wydania, które zostanie utworzone podczas dodawania treści do publikacji planowanej. Zatem podczas transformacji publikacji planowanej do zwykłej (powodem transformacji jest dodanie treści) system dLibra automatycznie przenosi metadane opisowe z publikacji planowanej do pierwszego wydania powstającej publikacji zwykłej. Dzięki temu użytkownicy stron internetowych biblioteki, którzy przeglądają publikacje planowane, mają pełny opis obiektu cyfrowego, który w przyszłości pojawi się w miejscu publikacji planowanej jako zwykła publikacja.
Metadane opisowe publikacji grupowej
Metadane publikacji grupowej mają dwojakie znaczenie. Po pierwsze są to metadane opisujące samą publikację grupową. Po drugie metadane te są dziedziczone przez wszystkie publikacje znajdujące się w opisanej publikacji grupowej. Ma to duże znaczenie w procesie wprowadzania kolejnych obiektów cyfrowych do publikacji grupowej. Jeśli publikacja grupowa będzie opisana metadanymi wspólnymi dla wszystkich obiektów w niej się znajdujących, to redaktorzy nie będą musieli ich wprowadzać dla każdego obiektu wewnątrz publikacji grupowej - mogą skupić się na wprowadzaniu opisu dla specyficznego dla konkretnego obiektu. Przykładowo, mając publikację grupową Dziennik możemy wprowadzić do metadanych wartość atrybutu Wydawca. Po takiej operacji wszystkie publikacje znajdujące się w publikacji grupowej Dziennik będą dziedziczyły tę wartość, a co za tym idzie redaktor nie będzie musiał jej wprowadzać do tych publikacji, które będzie dodawał do publikacji grupowej Dziennik.
Metadane opisowe katalogu
Metadane opisowe katalogu mają specyficzne znaczenie ponieważ katalogi widoczne są tylko w aplikacji redaktora i administratora (nie są widoczne dla użytkowników stron internetowych). Jeśli wprowadzimy metadane dla katalogu, to w kreatorze wszystkich elementów tworzonych w tym katalogu, na stronie wprowadzania metadanych opisowych, domyślnie będą wprowadzone metadane przypisane do katalogu. Mechanizm ten pozwala na wyspecyfikowanie domyślnie proponowanego opisu wszystkich elementów tworzonych w danym katalogu. Przykładowo może to być wartość atrybutu Prawa jeśli w danym katalogu tworzone są publikacje tylko przez jedną instytucję, która to posiada prawa do wszystkich wprowadzanych w nim obiektów.
Metody wprowadzania metadanych
W systemie dLibra istnieją dwa podstawowe sposoby w jaki redaktorzy mogą wprowadzać metadane opisowe elementów. Ręczne wprowadzanie metadanych jest pierwszym sposobem. Wykonuje się to poprzez wykorzystanie edytora metadanych dostępnego w aplikacji redaktora. W takim przypadku każdą wartość należy wprowadzić samodzielnie przy użyciu klawiatury. Pewnym elementem pomocnym we wprowadzaniu metadanych z klawiatury jest mechanizm podpowiadania wartości w trakcie wprowadzania kolejnych znaków. Edytor opisu bibliograficznego jest szczegółowo opisany w podręczniku redaktora. Innym sposobem wprowadzenia metadanych to ich import z gotowego opisu z zewnętrznego źródła (np. z pliku). Aby zaimportować metadane z zewnętrznego źródła redaktor musi jedynie wskazać odpowiednie źródło (np. plik). Bazując na konfiguracji mechanizmu importu (konfigurację powinien przygotować administrator biblioteki według wskazówek redaktorów) aplikacja wprowadza określone wartości z wskazanego źródła jako wartości określonych atrybutów ze schematu metadanych opisowych biblioteki cyfrowej. Szczegóły związane z importem metadanych z zewnętrznych źródeł można odnaleźć w podręczniku redaktora.