...
Tak, jest to szczegółowo opisane w dokumentacji w rozdziale 04. Self-archiving (przekazywanie obiektów cyfrowych przez autorówAlternatywne wersje prezentacyjne (wieloformatowość). Możliwe jest również integrowanie systemu dLIbra z zewnętrznymi systemami uwierzytelniania użytkowników :03. Integracja z systemami Single Sign-On.
...
Poza wsparciem ze strony systemu dLibra niezwykle ważne jest, żeby pliki z pracami naukowymi publikowane w systemie dLibra były przygotowane pod kątem wymagań Google Scholar. Absolutne minimum to publikowanie plików w formacie PDF, z warstwą tekstową (nie samych skanów). Więcej informacji można znaleźć w serwisie informacyjnym Google Scholar.
Jak
...
przygotować pliki PDF aby Google Scholar nie miało problemów z ich indeksowaniem?
Szczegółowe informacje dotyczące tworzenia plików PDF znaleźć można na stronie opisującej zasady tworzenia PDF dla Google Scholar (w języku angielskim). Generalnie dokument PDF należy tworzyć zgodnie z poniższą konwencją:
Tytuł dokumentu - powinien to być największy fragment tekstu na górze strony, pisany czcionką w rozmiarze co najmniej 24 pkt. Należy używać tej samej czcionki dla całego tytułu i upewnić się, że wszystkie inne teksty na stronie utworzone są mniejszą czcionką niż tytuł - w przeciwnym razie, ten drugi, większy tekst, może być błędnie interpretowane jako tytuł.
Autorzy dokumentu - powinni być umieszczeni tuż przed lub tuż po tytule, nieco mniejszą czcionką, która jest większa niż zwykły tekst, np. z przedziału 16-23 pt. Należy używać tej samej czcionki dla wszystkich nazwisk autorów i upewnić się, że treści nagłówków sekcji wykorzystują mniejszą czcionkę niż autorzy artykułu. W przeciwnym razie, ten drugi, większy tekst, może być błędnie interpretowany jako autor. Poszczególnych autorów należy rozdzielić przecinkami lub średnikami, pomijając ich afiliacje, stopnie i certyfikaty. W stosownych przypadkach można użyć formatu: "Author: John Smith".
Bibliografia – powinna być umieszczona na końcu dokumentu i odpowiednio zatytułowana, np. „References” lub „Bibliography”.
Odwołania - poszczególne odwołania wewnątrz tekstu powinny być odpowiednio numerowane w postaci: "1. - 2. - 3." lub "[1] - [2] - [3]". Tekst każdego odwołania powinien zawierać cytowanie w powszechnie stosowanym formacie, np. "J. Biol. Chem., Vol. 234, Nr. 8, str. 1971/75, sierpień 1959". Jeśli bibliografia nie została jeszcze opublikowana, należy podać datę jej obecnej wersji, na przykład, "12 sierpnia 2009".
Typ czcionki – należy unikać stosowania czcionek typu 3, ponieważ są one często generowane z brakującym lub nieprawidłowym rozmiarem i/lub kodowaniem, co utrudnia przetwarzanie dokumentu przez narzędzia google. Typ używanej czcionki można sprawdzić w menu Plik->Właściwości… w Adobe Acrobat Reader.
Jak szybko materiały opublikowane w repozytorium na dLibrze znajdą się w Google Scholar?
Trudno podać jednoznaczny i stały termin - wszystko zależy od zasad działania Google i tego jak często aktualizują oni dane z konkrentego repozytoriu. Ale należy się spodziewać, że odpowiednio przygotowane publikacje powinny być widoczne w przeciągu kilku-kilkunastu dni. Na przełomie kwietnia i maja 2013 przeprowadziliśmy mały eksperyment w tym zakresie. Więcej informacji można znaleźć tutaj:
Zależy mi na widoczności materiałów z mojego repozytorium w Google Books. Czy dLibra wspiera to w jakiś sposób?
Serwis Google Books jest przede wszystkim serwisem dla wydawców, zainteresowanych sprzedażą książek. Ponadto dostępne są tam kopie skanów, których powstanie finansowała firma Google. Instytucje, które chcą udostępnić swoje zbiory w Google Books powinny skontaktować się w firmą Google. Po ustaleniu zasad współpracy i określeniu wymagań technicznych (nie są one dostępne publicznie), PCSS może zaimplementować niezbędne mechanizmy w systemie dLibra.
W mojej instytucji funkcjonuje wydawnictwo, które wydaje i sprzedaje przez internet książki, skrypty i czasopisma powstające u nas. Czy mogę w jakiś sposób uwzględnić te zasoby w repozytorium instytucjonalnym?
Najlepszym rozwiązaniem jest podpisanie umowy z wydawnictwem, która umożliwi przekazanie publikacji do biblioteki cyfrowej (ewentualnie po pewnym okresie embargo od momentu opublikowania tej publikacji).
Jeżeli to nie jest możliwe, to najprostszym sposobem technicznym jest wykorzystanie mechanizmu publikacji linkujących dostępnego od wersji 5.5 systemu dLibra. Dzięki temu do systemu dLibra można wprowadzić:
- opis publikacji dostępnej na stronach wydawnictwa,
- link do stron wydawnictwa na który ma zostać przekierowany użytkownik po próbie otwarcia treści publikacji w systemie dLibra,
- linki do plików publikacji, które system dLibra powinien zaindeksować na potrzeby wyszukiwania pełnotekstowego.
Jeżeli serwis WWW wydawnictwa zostanie skonfigurowany tak, aby umożliwiać serwerowi systemu dLibra (np. na podstawie stałego adresu IP) dostęp przy pomocy protokołu HTTP (czyli analogicznie do czytelników korzystających z przeglądarki WWW) np. do plików PDF czy HTML z tekstem artykułów, uzyska się efekt gdzie w bibliotece cyfrowej/repozytorium można wyszukiwać publikację na podstawie jej opisu i treści, a czytelnik przy próbie otwarcia treści jest przekierowywany na właściwą stronę WWW wydawnictwa, gdzie np. może dokonać zakupu artykułu.
Autorzy z mojej instytucji publikują swoje prace w międzynarodowych wydawnictwach, które udostępniają artykuły odpłatnie. Czy mogę w jakiś sposób uwzględni te zasoby w repozytorium instytucjonalnym?
Trudno podać jednoznaczny i stały termin - wszystko zależy od zasad działania Google i tego jak często aktualizują oni dane z konkrentego repozytoriu. Ale należy się spodziewać, że odpowiednio przygotowane publikacje powinny być widoczne w przeciągu kilku-kilkunastu dni. Na przełomie kwietnia i maja 2013 przeprowadziliśmy mały eksperyment w tym zakresie. Więcej informacji można znaleźć tutaj:
Zależy mi na widoczności materiałów z mojego repozytorium w Google Books. Czy dLibra wspiera to w jakiś sposób?
Serwis Google Books jest przede wszystkim serwisem dla wydawców, zainteresowanych sprzedażą książek. Ponadto dostępne są tam kopie skanów, których powstanie finansowała firma Google. Instytucje, które chcą udostępnić swoje zbiory w Google Books powinny skontaktować się w firmą Google. Po ustaleniu zasad współpracy i określeniu wymagań technicznych (nie są one dostępne publicznie), PCSS może zaimplementować niezbędne mechanizmy w systemie dLibra.
Publikacje z wydawnictw zewnętrznych (w tym zagranicznych) można włączyć w sposób analogiczny do tego opisanego w odpowiedzi na pytanie
W mojej instytucji funkcjonuje wydawnictwo, które wydaje i sprzedaje przez internet książki
...
Czy mogę w repozytorium gromadzić również informacje na temat publikacji, których treść nie jest w żaden sposób dostępna on-line?
W systemie dLibra jedyną formą publikacji bez treści (i bez linku do treści) są na chwilę obecną publikacje planowane. Informacje o publikacjach, których treść nie jest w żaden sposób dostępna on-line powinny być gromadzone w osobnej bazie bibliograficznej. Gdyby była konieczność uwzględniania takich danych w bibliotece cyfrowej, proponowanym sposobem jest import metadanych z bazy bibliograficznej do biblioteki cyfrowej i umieszczenie wraz z tymi danymi linku zwrotnego do właściwego rekordu w bazie. Jednak taka praktyka może się spotkać z rozczarowaniem ze strony użytkowników oczekujących po repozytorium / bibliotece cyfrowej dostępu do pełnego tekstu, a nie jedynie informacji bibliograficznej. Dlatego też zalecanym rozwiązaniem jest linkowanie z bazy bibliograficznej do repozytorium (oczywiście dla tych publikacji, które w repozytorium są dostępne), a nie odwrotnie.
W mojej instytucji pracuje kilka tysięcy pracowników naukowych. Planujemy gromadzić wszystkie publikacje pracowników w repozytorium i być może wprowadzić również mandat Open Access. Czy kilka tysięcy użytkowników równocześnie wprowadzających swoje prace nie spowoduje przeciążenia systemu?
Liczba nowych publikacji w przypadku dużych wdrożeń systemu dLibra sięga od kilku (Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa) do nawet dziesięciu tysięcy miesięcznie (Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa). Są to w większości skany materiałów bibliotecznych, czyli publikacje bardziej obciążające serwery biblioteki cyfrowej, niż pliki typowe artykuły naukowe - pliki PDF z warstwą tekstową i ewentualnie kilkoma ilustracjami. Przygotowanie repozytorium instytucjonalnego na dużą liczbę użytkowników wprowadzających swoje publikacje może obejmować następujące aspekty:
- Zapewnienie niezbędnej infrastruktury serwerowej, wykorzystującej możliwości skalowania systemu dLibra (patrz 12. Skalowanie systemu dLibra). Szczególnie istotne może być tutaj wydzielenie usługi indeksującej treść i metadane dokumentów na osobny serwer oraz zapewnienie szybkiego funkcjonowania bazy danych, z której korzysta system dLibra.
- Przygotowanie kopii portalu WWW biblioteki cyfrowej dedykowanej na potrzeby wprowadzania publikacji przez autorów metodą samoarchiwizacji. Taka kopia portalu WWW może być uruchomiona na osobnym serwerze, a jej funkcjonalność może zostać ograniczona tylko do dostępu do konta użytkownika, dodawania nowych i przeglądania już dodanych publikacji. Dzięki temu nawet w przypadku niezwykle dużego ruchu generowanego przez autorów, czytelnicy będą obsługiwani przez niezależny portal.
- Zapewnienie odpowiedniej liczby moderatorów publikacji, którzy będą nadzorować poszczególne grupy autorów i wprowadzane przez nich publikacje np. opiekunowie poszczególnych instytutów. Tego typu organizacja jest możliwa poprzez przypisywanie poszczególnym autorom ich katalogów domowych oraz opiekunów tych katalogów domowych. Możliwe jest przypisywanie wielu autorów do jednego moderatora, jak i wielu moderatorów do jednej grupy autorów.
- Zapewnienie zupełnie awaryjnego rozwiązania na wypadek przeciążenia systemu. Jeżeli np. ze względu na rozporządzenie władz uczelni wszyscy pracownicy naukowi będę próbować na ostatnią chwilę wprowadzić swoje publikacje, system może ulec przeciążeniu niezależnie od tego jakie kroki techniczne wcześniej podejmiemy. Na taki wypadek warto mieć przygotowany plan awaryjny polegający np. na posiadaniu odpowiednio pojemnego adresu e-mail, który może pełnić rolę bufora w czasie gdy system autoarchiwizacji jest niedostępny.
Dokument PDF należy tworzyć zgodnie z poniższą konwencją:
Tytuł dokumentu - największy fragment tekstu na górze strony, pisany czcionką w rozmiarze co najmniej 24 pkt. Należy używać tej samej czcionki dla całego tytułu i upewnić się, że wszystkie inne teksty na stronie utworzone są mniejszą czcionką niż tytuł - w przeciwnym razie, ten drugi, większy tekst, może być błędnie interpretowane jako tytuł.
Autorzy dokumentu - umieszczeni tuż przed lub tuż po tytule, nieco mniejszą czcionką, która jest większa niż zwykły tekst, np. z przedziału 16-23 pt. Należy używać tej samej czcionki dla wszystkich nazwisk autorów i upewnić się, że treści nagłówków sekcji wykorzystują mniejszą czcionkę niż autorzy artykułu. W przeciwnym razie, ten drugi, większy, tekst może być błędnie interpretowany jako autor. Poszczególnych autorów należy rozdzielić przecinkami lub średnikami, pomijając ich afiliacje, stopnie i certyfikaty. W stosownych przypadkach można użyć formatu: "Author: John Smith".
Bibliografia –umieszczona na końcu dokumentu i odpowiednio zatytułowana, np. „References” lub „Bibliography”.
Odwołania -Poszczególne odwołania wewnątrz tekstu powinny być odpowiednio numerowane w postaci: "1. - 2. - 3." lub "[1] - [2] - [3]".Tekst każdego odwołania powinien zawierać cytowanie w powszechnie stosowanym formacie.: "J. Biol. Chem., Vol. 234, Nr. 8, str. 1971/75, sierpień 1959". Jeśli bibliografia nie została jeszcze opublikowana, należy podać datę jej obecnej wersji, na przykład, "12 sierpnia 2009".
Typ czcionki – należy unikać stosowania czcionek typu 3, ponieważ są one często generowane z brakującym lub nieprawidłowym rozmiarem i/lub kodowaniem, co utrudnia przetwarzanie dokumentu przez narzędzia google. Typ używanej czcionki można sprawdzić w menu Plik->Właściwości… w Adobe Acrobat Reader.
Szczegółowe informacje dotyczące tworzenia plików PDF znaleźć można na stronie opisującej zasady tworzenia PDF dla Google Scholar (w języku angielskim).
Najlepszym rozwiązaniem jest podpisanie umowy z wydawnictwem, która umożliwi przekazanie publikacji do biblioteki cyfrowej (ewentualnie po pewnym okresie embargo od momentu opublikowania tej publikacji).
Jeżeli to nie jest możliwe, to najprostszym sposobem technicznym jest wykorzystanie mechanizmu publikacji linkujących dostępnego od wersji 5.5 systemu dLibra. Dzięki temu do systemu dLibra można wprowadzić:
- opis publikacji dostępnej na stronach wydawnictwa,
- link do stron wydawnictwa na który ma zostać przekierowany użytkownik po próbie otwarcia treści publikacji w systemie dLibra,
- linki do plików publikacji, które system dLibra powinien zaindeksować na potrzeby wyszukiwania pełnotekstowego.
Jeżeli serwis WWW wydawnictwa zostanie skonfigurowany tak, aby umożliwiać serwerowi systemu dLibra (np. na podstawie stałego adresu IP) dostęp przy pomocy protokołu HTTP (czyli analogicznie do czytelników korzystających z przeglądarki WWW) np. do plików PDF czy HTML z tekstem artykułów, uzyska się efekt gdzie w bibliotece cyfrowej/repozytorium można wyszukiwać publikację na podstawie jej opisu i treści, a czytelnik przy próbie otwarcia treści jest przekierowywany na właściwą stronę WWW wydawnictwa, gdzie np. może dokonać zakupu artykułu.
Autorzy z mojej instytucji publikują swoje prace w międzynarodowych wydawnictwach, które udostępniają artykuły odpłatnie. Czy mogę w jakiś sposób uwzględni te zasoby w repozytorium instytucjonalnym?
Publikacje z wydawnictw zewnętrznych (w tym zagranicznych) można włączyć w sposób analogiczny do tego opisanego w odpowiedzi na pytanie W mojej instytucji funkcjonuje wydawnictwo, które wydaje i sprzedaje przez internet książki, skrypty i czasopisma powstające u nas. Czy mogę w jakiś sposób uwzględnić te zasoby w repozytorium instytucjonalnym?.
Czy mogę w repozytorium gromadzić również informacje na temat publikacji, których treść nie jest w żaden sposób dostępna on-line?
W systemie dLibra jedyną formą publikacji bez treści (i bez linku do treści) są na chwilę obecną publikacje planowane. Informacje o publikacjach, których treść nie jest w żaden sposób dostępna on-line powinny być gromadzone w osobnej bazie bibliograficznej. Gdyby była konieczność uwzględniania takich danych w bibliotece cyfrowej, proponowanym sposobem jest import metadanych z bazy bibliograficznej do biblioteki cyfrowej i umieszczenie wraz z tymi danymi linku zwrotnego do właściwego rekordu w bazie. Jednak taka praktyka może się spotkać z rozczarowaniem ze strony użytkowników oczekujących po repozytorium / bibliotece cyfrowej dostępu do pełnego tekstu, a nie jedynie informacji bibliograficznej. Dlatego też zalecanym rozwiązaniem jest linkowanie z bazy bibliograficznej do repozytorium (oczywiście dla tych publikacji, które w repozytorium są dostępne), a nie odwrotnie.
W mojej instytucji pracuje kilka tysięcy pracowników naukowych. Planujemy gromadzić wszystkie publikacje pracowników w repozytorium i być może wprowadzić również mandat Open Access. Czy kilka tysięcy użytkowników równocześnie wprowadzających swoje prace nie spowoduje przeciążenia systemu?
Liczba nowych publikacji w przypadku dużych wdrożeń systemu dLibra sięga od kilku (Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa) do nawet dziesięciu tysięcy miesięcznie (Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa). Są to w większości skany materiałów bibliotecznych, czyli publikacje bardziej obciążające serwery biblioteki cyfrowej, niż pliki typowe artykuły naukowe - pliki PDF z warstwą tekstową i ewentualnie kilkoma ilustracjami. Przygotowanie repozytorium instytucjonalnego na dużą liczbę użytkowników wprowadzających swoje publikacje może obejmować następujące aspekty:
- Zapewnienie niezbędnej infrastruktury serwerowej, wykorzystującej możliwości skalowania systemu dLibra (patrz 13. Skalowanie systemu dLibra). Szczególnie istotne może być tutaj wydzielenie usługi indeksującej treść i metadane dokumentów na osobny serwer oraz zapewnienie szybkiego funkcjonowania bazy danych, z której korzysta system dLibra.
- Przygotowanie kopii portalu WWW biblioteki cyfrowej dedykowanej na potrzeby wprowadzania publikacji przez autorów metodą samoarchiwizacji. Taka kopia portalu WWW może być uruchomiona na osobnym serwerze, a jej funkcjonalność może zostać ograniczona tylko do dostępu do konta użytkownika, dodawania nowych i przeglądania już dodanych publikacji. Dzięki temu nawet w przypadku niezwykle dużego ruchu generowanego przez autorów, czytelnicy będą obsługiwani przez niezależny portal.
- Zapewnienie odpowiedniej liczby moderatorów publikacji, którzy będą nadzorować poszczególne grupy autorów i wprowadzane przez nich publikacje np. opiekunowie poszczególnych instytutów. Tego typu organizacja jest możliwa poprzez przypisywanie poszczególnym autorom ich katalogów domowych oraz opiekunów tych katalogów domowych. Możliwe jest przypisywanie wielu autorów do jednego moderatora, jak i wielu moderatorów do jednej grupy autorów.
- Zapewnienie zupełnie awaryjnego rozwiązania na wypadek przeciążenia systemu. Jeżeli np. ze względu na rozporządzenie władz uczelni wszyscy pracownicy naukowi będę próbować na ostatnią chwilę wprowadzić swoje publikacje, system może ulec przeciążeniu niezależnie od tego jakie kroki techniczne wcześniej podejmiemy. Na taki wypadek warto mieć przygotowany plan awaryjny polegający np. na posiadaniu odpowiednio pojemnego adresu e-mail, który może pełnić rolę bufora w czasie gdy system autoarchiwizacji jest niedostępny.
...